کشورهای عضو اتحادیه اروپا (European Union) در حال حاضر 27 کشور از 50 کشور قاره اروپا هستند. اتحادیه اروپا در واقع مجمعی اقتصادی و سیاسی متشکل از ۲۷ عضو است که درمجموع، حدود ۴۵۰ میلیون جمعیت دارد. آلمان پرجمعیت‌ترین عضو و از نظر مساحت، فرانسه بزرگ‌ترین عضو آن است. ۲۱ کشور از اعضای عضو ناتو، 23 کشور عضو شنگن و 20 کشور عضو منطقه واحد پولی یورو هستند.

کشورهای عضو اتحادیه اروپا

در حال حاضر ۲۷ کشور شامل فرانسه، آلمان، رومانی، اسلواکی، ایتالیا، اسپانیا، مجارستان، بلژیک، بلغارستان، سوئد، دانمارک، فنلاند، هلند، پرتغال، مالت، ایرلند، چک، کرواسی، لتونی، یونان، لهستان، اسلونی، استونی، اتریش، لوکزامبورگ، لیتوانی و قبرس جنوبی، اعضای این جامعه هستند. از زمان تشکیل این اتحاد کشورهای زیادی به آن پیوسته و از آن خارج شده‌اند. به طور مثال انگلستان یکی از معروف ترین کشورهای اروپاییست که عضو این اتحادیه نیست.

کشورهای عضو اتحادیه اُروپا اهداف مشترکی از جمله ایجاد رفاه برای شهروندان کشورهای عضو، پیشرفت و توسعه در زمینه‌های اقتصادی و اجتماعی، حفظ محیط زیست، مبارزه با فقر، رفع تبعیضات اجتماعی، پیشرفت‌های علمی و احترام به تنوع فرهنگی کشورهای عضو اتحادیه اروپا و ایجاد امنیت و عدالت برای تمام  اعضا بدون در نظر گرفتن مرزهای داخلی دارند.

تاریخ اتحادیه اروپا

برای نخستین بار پایه‌های اتحادیه اروپا بعد از جنگ جهانی دوم، به‌منظور همکاری کشورها برای پیشگیری از جنگ شکل گرفت. این همکاریها با امور اقتصادی آغاز و سپس به سایر زمینه‌ها نیز بسط پیدا کرد. بازار مشترک اروپا یکی از نمونه های اولیه بود که در این زمینه ایجاد شد. سپس در سال ۱۹۶۷ میلادی، سازمان مرکزی با عنوان جامعه اروپا پایه‌گذاری شد. در ابتدا جامعه اروپا شامل کمیسیون‌های مشترک برای همکاری کشورهای عضو بود. با گذشت زمان و در سال 1970 اتباع کشورهای عضو جامعه اروپا از طریق انتخابات مستقیم، نمایندگان خود را برای پارلمان اروپا انتخاب کردند. با توسعه این جامعه در گذر زمان  کشورهای عضو جامعه اروپا، پیمان‌های‌ همکاری‌های بیشتری بین خود منعقد کردند و سرانجام در سال 1993 جامعه اروپا به اِتحادیه اروپا تغییر نام داد.

ساختار اتحادیه اروپا

اِتحادیه اروپا، پنج رکن دارد که کشورهای عضو در آن با هم تصمیم‌های مشترک می‌گیرند.

1. پارلمان اروپا که نماینده کشورهای عضو است.
2. شورای وزیران اِتحادیه اروپا که نمایندگی کشورهای عضو را در سطح وزیران دارد.
3. کمیسیون اتحادیه اروپا که وظیفه آن تنظیم فعالیت‌ها به نفع همه کشورهای عضو است.
4. دیوان دادگستری اتحادیه اروپا که قوانین را تفسیر و اجرا می‌کند.
5. دیوان بازرسی اروپا که وظیفه نظارت بر بودجه را بر عهده دارد.

ریاست اتحادیه اروپا به‌صورت دوره‌های ۶ ماهه انتخاب می‌شود. کشور منتخب به‌عنوان نماینده تمام کشورهای عضو اتحادیه شناخته خواهد شد. رئیس اِتحادیه اروپا، وظیفه سازمان‌دهی و ریاست شورای اروپا را به عهده دارد که در سطح سران کشورهای اروپا برگزار می‌شود. همچنین ریاست شورا، ارتباط با کشورهای خارج از اِتحادیه اروپا، نمایندگی شوراها برای برخورد با دیگر موسسات و سازمان‌های زیرمجموعه اتحادیه اروپا، از جمله کمیسیون و پارلمان اروپا نماینده اتحاد اروپا در سازمان بین‌الملل، از دیگر وظایف ریاست اتحادیه اروپاست.

ساختمان پارلمان اروپا – استراسبورگ

منطقه واحد پولی یورو

اعضا اِتحادیه اروپا به این نتیجه رسید که برای توسعه و شکوفایی بیشتر، نیازمند همکاری‌های پولی و مالی است. برای اولین بار در سال ۱۸۹۸ دولت فرانسه پیشنهاد واحد پولی مشترک اروپا را مطرح کرد. در حال حاضر واحد پول رسمی 20 کشور از اتحادیه اروپا، یورو است. کشورهای آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، هلند، بلژیک، یونان، پرتغال، اتریش، فنلاند، اسلواکی، جمهوری ایرلند، کرواسی، لیتوانی، اسلوونی، لتونی، استونی، قبرس، لوکزامبورگ و مالت از اتحادیه اروپا واحد پولیشان یورو است. همچنین کوزوو، مونته‌نگرو، آندورا، موناکو، سان مارینو و واتیکان کشورهای غیر عضو هستند که واحد پولیشان یورو است.

کشورهای اتحادیه اروپا عضو شنگن

برای اولین بار پنج کشور اروپایی آلمان، بلژیک، هلند، فرانسه و لوکزامبرگ در دهه 80 میلادی در شهر شنگن لوکزامبرگ، قراردادی امضا کردند که به واسطه آن قانون کنترل پاسپورت در هنگام ورود شهروندان این کشورها به مرزهای یکدیگر حذف گردید. سایر کشور های اروپایی نیز طی سال ها به توافق نامه شنگن ملحق شدند به طوری که امروزه تعداد کشورهای حوزه شنگن به 27 عدد رسیده است. از این 27 کشور، 23 کشور عضو و 4 کشور غیر عضو هستند. آلمان، فرانسه، ایتالیا، اسپانیا، لهستان، هلند، بلژیک، یونان، چک، پرتغال، سوئد، مجارستان، اتریش، دانمارک، فنلاند، اسلواکی، کرواسی، لیتوانی، اسلوونی، لتونی، استونی، لوگزامبورگ و مالت کشورهای شنگن عضو اِتحادیه اروپا هستند. همچنین 4 کشور سوئیس، نروژ، ایسلند و لیختن اشتاین کشورهای غیراتحادیه اروپایی عضو شنگن می باشند.